Sinti un Roma lieuwje siet Jierhunnerte in Europa. Jo namme sik säärm Sinti of Roma, wierbie Sinti do sunt, wäkke in Wääst- un Middeleuropa lieuwje, as Roma betekend me do, wäkke hiere Häärkumen in´t aast- un suudaastelke Europa häbe. Buterhalb fon deer, wier düütsk boald wät, wät Roma as Nome foar ju hele Minderhaid brukt.
In Düütsklound häbe do Sinti un Roma siet 600 Jiere hiere Hemat. Dät eerste Moal wuden ze 1407 in ju Biskupsstääd Hildesheim in een Urkunde namd. Dälich gungt me deerfon uut, dät in Düütsklound sowät 60.000 düütske Sinti un sowät 10.000 düütske Roma lieuwje. Jo bale ieuwenske Düütsk as twäide Mämesproake ju Minderhaidensproake Romanes. Do düütske Sinti un Roma lieuwje allerwegense in Düütsklound.
In ju Tied fon ju natsionoalsozialistiske Gewalthäärskup sunt do Sinti un Roma ferfoulget wuden un as Foulk uumbroacht wuden – in Düütsklound, in do fon Düütsklound besätden Loundere un in do Stoaten, do mäd Hitler ferbuunden wieren. Sowät 500.000 Sinti un Roma sunt Offer fon dän Rassewoanzin fon do Nazis un dän an him süstemaatisk ploanden Foulksmoord wuden; hiere kulturelle Äärwe wude tou´n grootsten Deel tounichte moaked.
Do düütske Sinti un Roma häbe sik in ferskedene Fereene tousoamensleten, uum hiere Inträssen tou fertreden un hiere Kultur tou stöanen – so as in dän Tsentroalräid fon do düütske Sinti und Roma e.V. of ju Sinti Allianz Deutschland.
Links ätter näisgierige Sieden wai:
> Dokumentations- und Kulturzentrum Deutscher Sinti und Roma
> Amaro Drom e.V.(interkulturälle Organisation foar Jungfoulk fonne Roma un ure Ljudene)
> EU-Roma-Strategie – Foutgoangsbegjucht uut 2015
> Bundesministerium des Innern uur do düütske Sinti un Roma